Telekomunikacja Polska S.A. Łódź

J.R.R. Tolkien - Ardalambion



    __ 
   /  -,         /\   /\ 
  ||   )   _    ||   ||    _          '
 ~||---)  < \, =||= =||=  < \, ,._-_ \\ \\/\\
 ~||---,  /-||  ||   ||   /-||  ||   || || ||
 ~||  /  (( ||  ||   ||  (( ||  ||   || || ||
  |, /    \/\\  \\,  \\,  \/\\  \\,  \\ \\ \\ 
-_-  --~ 


Naffarin - wiemy przynajmniej że vru znaczy "zawsze"


O Naffarínos cutá vu navru cangor luttos ca vúna tiéranar, dana maga tíer ce vru encá vún' farta once ya merúta vúna maxt' amámen.

Znaczenie tego dziwnego zdania zaginęło zapewne na wieki, poza tym że słowo vru, albo vrú znaczy "zawsze". Jest to jeden z przykładów naffarinu podany przez Tolkiena (MC s. 209), bardziej wysublimowanego prywatnego języka, który zaczął on rozwijać gdy wygasł nowsens. W rzeczy samej, naffarin częściowo pokrył się z końcowymi stadiami nowsensu. W odróżnieniu od niego, naffarin nigdy nie został podzielony z innymi. Nie wydaje się aby młody Tolkien próbował kiedykolwiek nauczyć go swoich przyjaciół. Odnotowuje że chciałby był wprowadzić go w użytek, ale nigdy tego nie uczynił - może myśląc że nikt się tym nie zainteresuje. Wydaje się, że naffarin był po prostu językiem i brakowało mu ciągnącej się za nim mitologii. Niemiej przedstawiał on wielki skok naprzód; w tym przypadku, nastoletni Tolkien po raz pierwszy skonstruował cały język łącząc dźwięki i znaczenia zgodnie ze swoimi własnymi założeniami, a nie zniekształcając słowa z istniejących języków. W nowsensie tylko kilka słów było tego rodzaju, jak lint ("szybki, zwinny") (całkiem możliwe że było to jedno ze słów które naffarin przejął z nowsensu; przetrwało nawet w quenyi!). Tolkien wspomina słowo vru ("zawsze") jako "ciekawie przeważające skojarzenie w moich językach, które zawsze gdzieś się wpycha (przypadek wczesnego ustalenia się pojedynczego skojarzenia, którego teraz nie można się pozbyć)" (MC s. 209). W quenyi pojawia się ono jako voro ("zawsze, ciągle") (LR s. 353).

Ogólny styl fonetyczny naffarinu zainspirowała łacina i hiszpański. Tolkien umyślnie unikał pewnych dźwięków angielskich, takich jak /w/, /th/, /sh/. Ale nigdy się nie dowiemy więcej o naffarinie ponad to, bo Tolkien informuje nas że "już dawno temu został głupio zniszczony" - i to w zapisie z 1931. Widzimy już jednak zbliżenie do form elfickich: smak językowy Tolkiena dojrzewał. Wiele ze słów, chociaż nie wszystkie, mogłyby być quenejskimi ze względu na styl i strukturę; do najwcześniejszej formy "qenyi" brakowało tylko kilku lat - a nie można nie zauważyć, że samo słowo "naffarin" ma zakończenie -rin, które widać również w nazwach wielu późniejszych języków: sindariński, vanyariński, valariński, teleriński itd.

Lista słów naffarińskich

Żeby nadać jakąś treść temu co byłoby listą raczej całkiem bez informacji, wymieniam późniejsze formy elfickie podobne do słów naffarińskich, ale pokazuje to tylko że zbliżał się on [Tolkien] do charakterystycznego "stylu" elfickiego i nie jest próbą zgadnięcia co naprawdę znaczą słowa naffarińskie, z wyjątkiem słowa navru.

amámen - ??? (Q Aman "Błogosławione Królestwo")
dana - ??? (sindarińskie Danath "Nandorowie", elfy które nie przekroczyły gór w marszu z Kuivienen)
enka - ??? (qunejskie enta "tamten")
farta - ??? (Elvish stem PHAR "reach, go all the way, suffice", LR:381)
ka - ???
ke - ??? (Q * ke "ty" - próbna rekonstrukcja oparta na sindarińskich zakończeniach -ch, -g i bierniku tye, który może przedstawiać wcześniejsze *kye)
kangor - ??? (elfickie rdzenie KAN "ośmielać się", GOR "gwałtowność, impet, pośpiech", LR s. 359, 362)
kuta - ??? (Q kua "gołębica", ku "łuk", kuma Próżnia)
luttos - ??? (Q lusta "próżny, pusty", rdzeń elficki LUT "pływać, dryfować", quenejskie lunte "łódź")
maxt ' - ??? zapewne forma *maxta, z elizją, ponieważ następne słowo zaczyna się na a (Q maksa "miękki, pulchny", masta "chleb")
naffarin - naffarin, nazwa języka, etymologia nieznana (por. późniejsze nazwy języków jak sinda-riń-ski, vanya-riń-ski itd.)
Naffarinos - najwyraźniej odmieniona forma słowa naffarin albo złożenie które je zawiera
navru - ??? może zawierac vru "zawsze". W późnym elfickim NA jest rdzeniem słów takich jak "do" i "na", tak więc navru mogłoby znaczyć "na zawsze"
o - ??? (sindarińskie o "z")
onke - ??? (rdzeń elficki ONO "poczynać", Q onta "począć, stworzyć", onna "stworzenie")
tíer - ??? por. tiéranar ? (Q tier l.mn. od tie "ścieżka")
tiéranar - ??? (Q tie "ścieżka", Rána - imię Księżyca)
vru (vrú) - "zawsze". (MC s. 209) (Q voro "zawsze"); por. navru
vu - ??? (rdzeń elficki WO "razem", Q ve "jak")
vún' - zapewne forma vuna, z elizją (niżej)
vúna - ??? por. vú ?
ya - ??? (Q ya - zaimek względny "który")

Spis treści Ardalambion

(c) 1997 Helge Kåre Fauskanger
e-mail, all rights reserved.

Polski przekład (c) 1997 Gwidon S. Naskrent.


J.R.R. Tolkien - Polska Strona Domowa

www.lodz.tpsa.pl

Data ostatniej modyfikacji (Last modified): 1997.08.23.